AB komisyonu tarafından 23 Şubat 2023 tarihinde kabul edilen Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Hakkında Avrupa Birliği(AB) Direktifi Taslağı( Taslak Direktif), olumsuz insan hakları ve çevresel etkilerin ele alınması için kurumsal sürdürülebilirlik durum tespiti yükümlülüğü oluşturmayı amaçlamaktadır. Taslak Direktif, 500’den fazla çalışanı ve dünya çapında 150 milyon Avro net cirosu olan tüm AB şirketlerini veya yüksek etkili sektörlerde (tekstil, tarım ve gıda, madencilik) faaliyet gösteren, 250’den fazla çalışanı ve dünya çapında 40 milyon Avro’dan fazla net cirosu olan AB şirketlerini veya AB’de üretilen cirolarla söz konusu eşiklere ulaşan AB dışı şirketleri kapsamaktadır. Küçük ve orta ölçekli işletmeler doğrudan Taslak Direktif kapsamında değildir.
İnsan Hakları Durum Tespiti(HRDD) yükümlülükleri şirketlerin şunları yapmasını gerektirir:
- İKGV’yi politikalarına entegre etmek
- Mevcut veya potansiyel olumsuz etkilerin belirlenmesi
- Olası olumsuz etkilerin önlenmesi ve azaltılması
- Gerçek olumsuz etkilerin sona erdirilmesi
- Bir şikayet prosedürü oluşturmak ve sürdürmek
- İKGV politika ve önlemlerinin etkinliğinin izlenmesi
- İKGV hakkında kamuya açık iletişim
İKGV yükümlülükleri, şirketlerin kendi faaliyetlerini veya iştiraklerinin, doğrudan ve dolaylı ortaklarının faaliyetlerini ve değer zincirleriyle ilgili olduğu durumlarda ‘yerleşik iş ilişkilerini’ hedef almaktadır.
- Yaptırımlara ek olarak, İKGV yükümlülüklerine uyulmaması nedeniyle ortaya çıkan zararlar için hukuki sorumluluğa da atıfta bulunulmaktadır. Bununla birlikte, şirketin iş ilişkisi içinde olduğu dolaylı bir ortağın faaliyetleri için, üçüncü tarafların doğrulanmasına sözleşmeyle atıfta bulunmak suretiyle potansiyel bir kaçış hükmüne yer verilmiştir.
- Şirket yöneticileri için kararlarının sürdürülebilirlik, insan hakları, iklim ve çevre ile ilgili yönlerine ilişkin yeni bir tür özen yükümlülüğü düzenlenmiştir.
- Taslak Direktife uyumu kontrol etmek ve izlemek üzere iç hukuk kapsamında denetim makamları oluşturulacaktır.
- Denetim makamları arasında işbirliği ve uygulamalarının koordinasyonu için Komisyon tarafından Avrupa Denetim Makamları Ağı kurulacaktır.
